مقبره شیخ زاهد
مقبره شیخ زاهد گیلانی، عارف و استاد شیخ صفیالدین اردبیلی (بنیانگذار سلسله صفویه)، در لاهیجان واقع شده است. این بنای تاریخی با معماری منحصربهفرد و گنبد هرمی شکل فیروزهای، در میان مزارع چای و جنگل قرار گرفته و یکی از جاذبههای گردشگری مهم استان گیلان به شمار میرود. این آرامگاه در دوره صفویه و به دستور سلطان حیدر صفوی ساخته شده است.
تاریخچه ساخت مقبره شیخ زاهد چیست؟
بنای فعلی مقبره حدود ۲۰۰ سال پس از وفات شیخ و در اواخر سده نهم هجری قمری (حدود ۸۹۲ هجری قمری) به دستور سلطان حیدر صفوی (پدر شاه اسماعیل صفوی) بنا شد و جسد شیخ به آنجا منتقل گردید.
آیا افراد دیگری نیز در این مقبره دفن هستند؟
بله، علاوه بر مزار شیخ زاهد گیلانی، مزار سید رضی بن سید مهدی حسینی باشکجانی و همچنین مزار دختر تیمور لنگ نیز در این آرامگاه قرار دارد.
رستورانها و کافههای نزدیک به مقبره کدامند؟
رستورانهایی مانند آقای کباب، ساسان، شاهان، گرانو و سفرهخانه سنتی همسفر، و کافههایی مانند کافه برادران در نزدیکی مقبره و در لاهیجان قرار دارند.
چه سوغاتیهایی میتوان از منطقه مقبره شیخ زاهد گیلانی تهیه کرد؟
سوغات خوراکی شامل چای لاهیجان، کلوچه و کوکی لاهیجان، برنج، انواع مربا، ترشی، لواشک، رب و نان محلی. سوغات صنایع دستی شامل حصیربافی، بامبوبافی، محصولات چوبی، سفالگری و نقاشی روی کدو.
آدرس ومسیر دسترسی به لوکیشن مقبره شیخ زاهد روی نقشه
عکس ها و تصاویر مقبره شیخ زاهد
ویدیو و فیلم مقبره شیخ زاهد
نظرات مثبت و منفی درباره بازدید از مقبره شیخ زاهد گیلانی
بازدید از مقبره شیخ زاهد گیلانی در لاهیجان، مانند هر مکان تاریخی و فرهنگی دیگری، تجربیات و نظرات مثبت و منفی مختلفی را برای بازدیدکنندگان به همراه داشته است. در اینجا خلاصهای از این نظرات ارائه میشود:
نکات مثبت:
- معماری منحصربهفرد و زیبا: بسیاری از بازدیدکنندگان، معماری خاص بقعه، بهویژه گنبد هرمی و فیروزهای آن را تحسین کردهاند. کاشیکاریها و تزیینات بنا نیز از دیگر جذابیتهای بصری آن عنوان شده است.
- موقعیت مکانی و طبیعت اطراف: قرار گرفتن مقبره در میان مزارع چای و جنگلهای سرسبز، فضایی آرامشبخش و دلپذیر ایجاد کرده است. چشمانداز زیبای اطراف، بهخصوص از محوطه بقعه، مورد توجه بسیاری قرار گرفته است.
- ارزش تاریخی و معنوی: برای علاقهمندان به تاریخ و عرفان، این مقبره به دلیل شخصیت تاریخی شیخ زاهد گیلانی و ارتباط او با شیخ صفیالدین اردبیلی، اهمیت ویژهای دارد. فضای معنوی و آرام حاکم بر بقعه نیز برای برخی بازدیدکنندگان لذتبخش بوده است.
- میزبانی و مهماننوازی: برخی از بازدیدکنندگان به برخورد خوب خادمان و اهالی محل اشاره کردهاند و حتی با چای محلی از آنها پذیرایی شده است.
- بازدید رایگان: بازدید از این مکان معمولاً رایگان است.
نکات منفی یا مواردی که باید در نظر گرفت:
- مسیر دسترسی: جاده منتهی به بقعه دارای شیب است و ممکن است برای افراد مسن یا کسانی که مشکلات حرکتی دارند، کمی دشوار باشد. همچنین، در برخی نظرات به بخش پیادهروی با شیب تند برای رسیدن به بقعه اشاره شده است.
- امکانات رفاهی محدود: در داخل خود بقعه امکانات اقامتی وجود ندارد و برای اقامت شبانه باید از منازل محلی یا هتلهای شهر لاهیجان استفاده کرد. سایر امکانات رفاهی نیز ممکن است محدود باشد.
- عدم قطعیت در مورد محل دقیق دفن: برخی منابع تاریخی و محققان در مورد اینکه آیا این مکان، مدفن واقعی شیخ زاهد گیلانی است یا خیر، تردیدهایی را مطرح کردهاند و احتمال میدهند مدفن اصلی در مکان دیگری باشد. با این حال، این مکان به عنوان آرامگاه او شناخته شده و مورد احترام است.
- بهترین زمان بازدید: توصیه شده است که برای بهره بردن کامل از زیباییهای محیط و امکان عکاسی بهتر، بازدید در طول روز و قبل از غروب آفتاب انجام شود.
- لزوم رعایت شئونات: به عنوان یک مکان مذهبی و معنوی، رعایت پوشش مناسب و حفظ آرامش و سکوت در محیط بقعه ضروری است.
به طور کلی، بازدید از مقبره شیخ زاهد گیلانی برای علاقهمندان به معماری سنتی، طبیعت زیبا و فضاهای معنوی میتواند تجربهای دلنشین باشد.
بهترین زمان بازدید از مقبره شیخ زاهد گیلانی
بهترین زمان برای بازدید از مقبره شیخ زاهد گیلانی به عوامل مختلفی از جمله آب و هوا، زیباییهای طبیعی و ترجیحات شخصی شما بستگی دارد:
فصول بهار و تابستان:
- مزایا: این فصول، بهویژه بهار، بهترین زمان از نظر آب و هوا برای بازدید از لاهیجان و مقبره شیخ زاهد هستند. هوا ملایم و مطبوع است و طبیعت اطراف، شامل مزارع چای و جنگلها، در سرسبزترین و زیباترین حالت خود قرار دارد. نور خورشید در این ایام، زیبایی گنبد فیروزهای و معماری بنا را دوچندان میکند.
- نکته: اوایل تابستان (تیر و مرداد) ممکن است هوا کمی گرم و مرطوب (شرجی) شود، بنابراین اگر به رطوبت حساس هستید، اواخر تابستان (شهریور) یا بهار را انتخاب کنید.
فصل پاییز:
- مزایا: پاییز نیز با هوای خنک و دلپذیر و کاهش تعداد گردشگران، زمان مناسبی برای بازدید است. رنگهای زیبای پاییزی در جنگلهای اطراف، مناظر فوقالعادهای را برای عکاسی و لذت بردن از طبیعت فراهم میکند.
- نکته: در این فصل احتمال بارندگی بیشتر است، پس آمادگی لازم را داشته باشید.
فصل زمستان:
- مزایا: اگر به دنبال سفری اقتصادیتر و خلوتتر هستید، زمستان میتواند گزینه مناسبی باشد. همچنین، اگر به مناظر برفی علاقه دارید، ممکن است در این فصل شاهد بارش برف در منطقه باشید.
- نکته: هوا سردتر است و ممکن است برخی از زیباییهای طبیعی به اندازهی فصول دیگر چشمنواز نباشند.
قیمت ورودی و ساعات بازدید از مقبره شیخ زاهد گیلانی
نکات مهم در مورد زمان بازدید:
- ورودی و ساعت بازدید: به طور کلی، بازدید از محوطه مقبره محدودیت ساعتی خاصی ندارد. اما برای بهرهمندی کامل از نور طبیعی برای عکاسی و دیدن جزئیات معماری و همچنین لذت بردن از فضای آرامشبخش آن، بهترین زمان بازدید در طول روز و قبل از غروب آفتاب است. در ضمن این مکان مذهبی ورودی ندارد.
- روزهای آفتابی: برای دیدن بهتر زیباییهای گنبد و کاشیکاریها، و همچنین برای جلوگیری از لغزندگی مسیر (بهخصوص در روزهای بارانی)، بازدید در روزهای آفتابی توصیه میشود.
- شلوغی: اگر ترجیح میدهید در فضایی خلوتتر از مقبره بازدید کنید، صبح زود یا اواسط هفته گزینههای بهتری نسبت به روزهای تعطیل و ساعات شلوغ بعدازظهر هستند.
در نهایت، انتخاب بهترین زمان به سلیقه و اولویتهای شما بستگی دارد. اما به طور کلی، فصل بهار و اوایل پاییز از نظر آب و هوا و زیبایی طبیعت، گزینههای ایدهآلی محسوب میشوند.
جاذبه های دور و نزدیک به مقبره شیخ زاهد گیلانی در لاهیجان
در اینجا لیستی از جاذبه های گردشگری نزدیک و دور از مقبره شیخ زاهد گیلانی در لاهیجان آورده شده است:
جاذبه های نزدیک:
- بام سبز لاهیجان: https://maps.google.com/?cid=16955929014806480052
- شیطان کوه: قله ای جنگلی با مسیرهای پیاده روی، آبشارها و باغ های چای، با چشم اندازی از دریاچه لاهیجان. https://maps.google.com/?cid=16476884582200288359
- آبشار شیطان کوه لاهیجان: https://maps.google.com/?cid=16387166327265197533
- پل خشتی لاهیجان: https://maps.google.com/?cid=16448912039324109098
جاذبه های دورتر:
- روستای چی چی نی کوتی: یک روستای بکر با مردم مهمان نواز و مزارع چای.
- مسجد اکبریه لاهیجان
- آرامگاه کاشف السلطنه
- پارک جنگلی میر صفا
- مسجد جامع لاهیجان
- حمام گلشن لاهیجان
- تالاب بین المللی امیرکلایه
- تالاب سوستان
وسایل و تجهیزات ضروری برای سفر و بازدید از مقبره شیخ زاهد گیلانی
برای بازدید از مقبره شیخ زاهد گیلانی و لذت بردن از سفر به لاهیجان، بهتر است وسایل و تجهیزات زیر را با خود داشته باشید:
لوازم شخصی و بهداشتی:
- کوله پشتی: یک کوله پشتی سبک و راحت برای حمل وسایل ضروری.
- لباس مناسب فصل: با توجه به فصلی که سفر میکنید، لباس مناسب همراه داشته باشید. لاهیجان در فصل بهار و تابستان آب و هوای معتدل و مرطوب و در پاییز و زمستان آب و هوای خنک و بارانی دارد.
- کفش راحت: برای پیادهروی و گشت و گذار در محوطه مقبره و اطراف آن، یک جفت کفش راحت ضروری است.
- کلاه آفتابی و عینک دودی: برای محافظت در برابر آفتاب، به خصوص در فصول گرم.
- ضد آفتاب: برای جلوگیری از آفتاب سوختگی.
- لوازم بهداشتی شخصی: مسواک، خمیر دندان، شامپو، صابون و …
- دستمال کاغذی و مرطوب کننده دست: همیشه کاربردی هستند.
مدارک و پول:
- کارت شناسایی: کارت ملی و سایر مدارک شناسایی مورد نیاز.
- پول نقد و کارت بانکی: برای خرید سوغاتی، خوراکی و هزینههای احتمالی.
- دفترچه یادداشت و قلم: برای یادداشت برداری و ثبت خاطرات.
تجهیزات عمومی:
- دوربین عکاسی: برای ثبت لحظات زیبا و چشماندازهای دلنشین.
- پاوربانک: برای شارژ موبایل و دوربین.
- فلاسک آب: برای حفظ آب بدن، به خصوص در فصول گرم.
- خوراکی سبک: مقداری تنقلات و میوههای خشک برای مواقعی که گرسنه میشوید.
- چتر یا بارانی: با توجه به رطوبت و احتمال بارش باران در لاهیجان، به خصوص در فصول سرد و بهار.
- کیف کمکهای اولیه کوچک: حاوی داروهای ضروری و چسب زخم.
نکات اضافی:
- احترام به آداب و رسوم محلی: در هنگام بازدید از اماکن مذهبی و تاریخی، به آداب و رسوم مردم محلی احترام بگذارید.
- حفظ نظافت: در حفظ نظافت محوطه و محیط اطراف کوشا باشید.
- راهنمای محلی: اگر قصد بازدید از مناطق خاصی را دارید، استفاده از راهنمای محلی میتواند تجربه شما را غنیتر کند.
نکات ایمنی و مهم در بازدید از مقبره شیخ زاهد
بازدید از اماکن تاریخی و مذهبی مانند مقبره شیخ زاهد گیلانی، علاوه بر تجربه فرهنگی و معنوی، نیازمند رعایت نکات ایمنی و ملاحظاتی است تا سفری خوشایند و بدون مشکل داشته باشید. در ادامه به مهمترین این نکات اشاره میکنیم:
۱. احترام به فضای مذهبی و فرهنگی:
- پوشش مناسب: مقبره شیخ زاهد گیلانی یک مکان مذهبی است. بنابراین، پوشش مناسب و عرفی (مانند رعایت حجاب برای بانوان و پوشش پوشیده برای آقایان) ضروری است.
- سکوت و آرامش: از ایجاد سر و صدا، خنده بلند و صحبت با صدای بلند خودداری کنید. این مکان برای بسیاری از زائران جنبه زیارتی و معنوی دارد.
- عکاسی: معمولاً عکاسی بدون فلش مجاز است، اما در برخی قسمتها ممکن است ممنوع باشد. به تابلوهای راهنما دقت کنید و در صورت نیاز، از مسئولین مجموعه سوال بپرسید. از عکاسی از افراد بدون اجازه خودداری کنید.
- احترام به آداب و رسوم: اگر مراسم خاصی در حال برگزاری است، با احترام ناظر باشید و مزاحمتی ایجاد نکنید.
۲. ایمنی شخصی و وسایل:
- مراقب وسایل شخصی خود باشید: در مکانهای شلوغ، همواره مراقب کیف پول، موبایل و سایر وسایل با ارزش خود باشید تا مورد سرقت قرار نگیرید.
- پیادهروی ایمن: محوطه مقبره و مسیرهای منتهی به آن ممکن است پله یا مسیرهای ناهموار داشته باشند. کفش مناسب و راحت بپوشید و در هنگام راه رفتن دقت کنید.
- همراه داشتن آب و نوشیدنی: به خصوص در فصول گرم سال، آب کافی همراه داشته باشید تا دچار کم آبی نشوید.
- داروهای ضروری: اگر از داروی خاصی استفاده میکنید، حتماً آن را به همراه داشته باشید.
- شناسایی محلهای خروج اضطراری: در صورت وجود، به محلهای خروج اضطراری و مسیرهای فرار توجه کنید.
۳. حفظ محیط زیست و بنا:
- عدم آسیب رساندن به بنا: از لمس کردن یا خراشیدن دیوارها و اشیای تاریخی خودداری کنید. این آثار ارزشمند میراث ملی هستند.
- نریختن زباله: از ریختن زباله در محوطه و اطراف مقبره جداً خودداری کنید. سطلهای زباله معمولاً در دسترس هستند.
- عدم دستکاری اشیا: از دست زدن یا جابجا کردن اشیاء داخل مقبره یا موزه (در صورت وجود) خودداری کنید.
۴. نکات مربوط به کودکان و افراد سالمند:
- نظارت بر کودکان: اگر با کودکان سفر میکنید، همواره مراقب آنها باشید تا گم نشوند و به خود و دیگران آسیب نرسانند.
- ملاحظه افراد سالمند و توانیاب: در صورت همراهی با افراد سالمند یا توانیاب، مسیرهای راحتتر و امکانات لازم (مانند رمپ یا آسانسور در صورت وجود) را در نظر بگیرید.
۵. شرایط آب و هوایی:
- پیشبینی آب و هوا: قبل از سفر، حتماً وضعیت آب و هوای لاهیجان را بررسی کنید و لباس مناسب فصل (چتر یا بارانی در فصول بارانی) به همراه داشته باشید.
۶. راهنمایان و مسئولین:
- سوال پرسیدن از مسئولین: در صورت داشتن هرگونه سوال یا نیاز به کمک، از مسئولین و راهنمایان مجموعه راهنمایی بگیرید.
با رعایت این نکات، میتوانید بازدیدی ایمن، محترمانه و به یاد ماندنی از مقبره شیخ زاهد گیلانی و محیط زیبای لاهیجان داشته باشید.
امکانات رفاهی در مقبره شیخ زاهد
مقبره شیخ زاهد گیلانی، به عنوان یک مکان تاریخی و مذهبی، امکانات رفاهی محدودی را در خود مجموعه ارائه میدهد، اما در اطراف آن و در روستای شیخانبر، امکانات بیشتری برای بازدیدکنندگان فراهم است.
بر اساس اطلاعات موجود، امکانات رفاهی در مقبره و اطراف آن به شرح زیر است:
در خود مجموعه مقبره:
- بوفه کوچک: یک بوفه یا مغازه کوچک برای خرید برخی خوراکیها و نوشیدنیهای سبک ممکن است وجود داشته باشد.
- کتابفروشی: گفته میشود که کتابهای مرتبط با شیخ زاهد گیلانی برای فروش موجود است.
- فضای سبز و استراحت: محوطه اطراف مقبره دارای فضای سبز و چشمانداز زیبای مزارع چای است که مکان مناسبی برای نشستن و لذت بردن از آرامش محیط فراهم میکند. مسیر تا بقعه نیز سنگفرش شده است.
در نزدیکی مقبره و روستای شیخانبر:
- سرویس بهداشتی: معمولاً در نزدیکی چنین اماکنی سرویس بهداشتی برای رفاه حال زائران و بازدیدکنندگان فراهم است.
- پارکینگ: امکان پارک خودرو در نزدیکی مقبره وجود دارد.
- رستورانهای محلی و قهوهخانهها: در مسیر دسترسی به بقعه و در روستای شیخانبر، رستورانها و غذاخوریهای محلی برای سرو غذا و نوشیدنی یافت میشوند.
- اقامتگاههای بومگردی و خانههای محلی: برای اقامت، میتوانید از اقامتگاههای بومگردی و خانههای محلی در نزدیکی مقبره استفاده کنید. در خود مقبره امکان اقامت وجود ندارد، اما اقامتگاههایی با امکانات مشترک مانند حمام و سرویس بهداشتی در فاصله کوتاهی قرار دارند.
- سوپرمارکت و نانوایی: در روستای شیخانبر دسترسی به سوپرمارکت و نانوایی نیز فراهم است.
به طور خلاصه، در حالی که خود ساختمان مقبره امکانات رفاهی گستردهای ندارد، اما در محیط اطراف و در روستای شیخانبر، خدمات اولیه مانند سرویس بهداشتی، پارکینگ، بوفه، رستوران و امکانات اقامتی (خانه محلی/بومگردی) برای بازدیدکنندگان وجود دارد.
فعالیت های تفریحی و سرگرمی در منطقه مقبره شیخ زاهد
منطقه اطراف مقبره شیخ زاهد گیلانی، به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود در لاهیجان و نزدیکی به جاذبههای طبیعی و تاریخی، فرصتهای خوبی برای تفریح و سرگرمی ارائه میدهد. در حالی که خود مقبره یک مکان مذهبی و تاریخی است و بیشتر برای بازدید فرهنگی و معنوی مناسب است، اما اطراف آن سرشار از فعالیتهای تفریحی است:
فعالیتهای تفریحی در نزدیکی مقبره:
- پیادهروی در مزارع چای: مقبره شیخ زاهد در دل مزارع سرسبز چای قرار گرفته است. پیادهروی آرام در میان ردیفهای چای، تنفس هوای پاک و لذت بردن از مناظر طبیعی بینظیر، تجربهای بسیار آرامشبخش خواهد بود.
- عکاسی: طبیعت بکر، معماری خاص مقبره، و چشمانداز مزارع چای، فرصتهای عالی برای عکاسی فراهم میکنند.
- لذت بردن از بوفه و استراحت: در کنار مقبره بوفههای کوچکی وجود دارد که میتوانید در آنجا چای محلی، کلوچه و دیگر خوراکیهای لاهیجان را امتحان کرده و در فضایی آرام استراحت کنید.
فعالیتهای تفریحی در منطقه وسیعتر لاهیجان (نزدیک به مقبره):
- بازدید از بام سبز لاهیجان و شیطان کوه: این دو جاذبه در نزدیکی مقبره قرار دارند و با ماشین فاصله کمی دارند.
- بام سبز: مکانی مرتفع با چشمانداز پانوراما از شهر لاهیجان و مزارع چای که برای قدم زدن و لذت بردن از منظره بسیار مناسب است.
- شیطان کوه: با آبشار زیبا و مسیرهای پلهای که به قله میرسد. میتوانید از پلهها بالا بروید و از آبشار دیدن کنید.
- تلهکابین احرار لاهیجان: تلهکابین از دامنه شیطان کوه آغاز میشود و شما را به بام سبز و سپس به قلهای دیگر میبرد. این یک راه عالی برای تماشای مناظر خیرهکننده شهر و طبیعت اطراف از بالا است.
- قایقسواری در استخر لاهیجان: در پای شیطان کوه، استخر بزرگی قرار دارد که میتوانید در آن قایقسواری کنید و از فضای دلنشین اطراف لذت ببرید.
- بازدید از پل خشتی لاهیجان: این پل تاریخی نیز در مرکز شهر لاهیجان قرار دارد و برای علاقهمندان به تاریخ و معماری جذاب است.
- چشیدن طعم چای لاهیجان: لاهیجان پایتخت چای ایران است. میتوانید از فروشگاههای محلی چای تازه بخرید و حتی در برخی از کارخانههای چایسازی، فرآیند تولید چای را از نزدیک مشاهده کنید (البته نیاز به هماهنگی قبلی دارد).
- خرید سوغات: بازار لاهیجان و فروشگاههای اطراف مقبره، مکانهای خوبی برای خرید سوغاتیهایی مانند کلوچه لاهیجان، چای، و صنایع دستی محلی هستند.
با توجه به این موارد، منطقه اطراف مقبره شیخ زاهد گیلانی، ترکیبی از آرامش معنوی، زیباییهای طبیعی و امکانات تفریحی را به بازدیدکنندگان ارائه میدهد.
تاریخچه مقبره شیخ زاهد (شیخ زاهد گیلانی که بود)
شیخ زاهد گیلانی که بود؟
شیخ تاجالدین ابراهیم کُردی سَنجانی، معروف به شیخ زاهد گیلانی، از عرفا و صوفیان بزرگ قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری قمری (تقریباً ۱۲۱۸ تا ۱۳۰۱ میلادی) بود. او در سال ۶۱۵ هجری قمری در روستای سیاهورود گیلان به دنیا آمد.
شیخ زاهد گیلانی نقش بسیار مهمی در گسترش عرفان اسلامی در ایران داشت و به عنوان یک مرشد و راهنما در مسیر معرفت الهی شناخته میشد. مهمترین شاگرد او، شیخ صفیالدین اردبیلی (بنیانگذار سلسله صفویه) بود که بعدها جانشین او در طریقت شد و سلسله صفویه را بنیاد نهاد.
روایتهای متعددی از کرامات و ارادت سلاطین و امرای معاصر به او، از جمله غازانخان مغول، در دست است. با این حال، شیخ زاهد بیش از کرامات، به کار و تلاش اهمیت میداد و خود نیز به کشاورزی مشغول بود.
تاریخچه مقبره شیخ زاهد گیلانی:
شیخ زاهد گیلانی در سال ۷۰۰ هجری قمری در سن ۸۵ سالگی درگذشت. در ابتدا او را در حوالی زادگاهش، سیاهورود (که برخی محققان آن را در لنکران جمهوری آذربایجان کنونی میدانند) دفن کردند.
مقبره فعلی که امروزه در روستای شیخانبر (یا شیخانه بر) لاهیجان قرار دارد، حدود ۲۰۰ سال پس از وفات شیخ، به دستور سلطان حیدر صفوی (پدر شاه اسماعیل صفوی و از نوادگان شیخ صفیالدین اردبیلی) ساخته شد. روایت است که سلطان حیدر خوابی دید که شیخ زاهد از او میخواهد پیکرش را به دلیل طغیان آب دریا به مکان دیگری منتقل کند.
در پی این خواب، سلطان حیدر با کمک معماران و نجارانی که از شروان آورده بود، بنای فعلی را در اواخر سده نهم هجری (حدود ۸۹۲ هجری قمری) به سبک معماری بومی گیلان بنا نهاد و جسد شیخ به آنجا منتقل شد.
این بنا با معماری خاص خود، که شامل گنبدی هرمی و هشتترک فیروزهای، و تزئینات کاشیکاری با رنگهای زرد، آبی، سفید و سیاه و نقوش سنتی و گلدار است، یکی از آثار ارزشمند و زیبای معماری ایرانی-اسلامی محسوب میشود. اطراف گنبد و بخشهایی از بنا با سفال پوشیده شده است که متناسب با اقلیم پرباران گیلان طراحی شده است.
درون آرامگاه، علاوه بر مزار شیخ زاهد گیلانی، مزار سید رضی بن سید مهدی حسینی باشکجانی (متوفی ۸۳۵ هجری) و همچنین مزار دختر تیمور لنگ نیز قرار دارد.
بقعه شیخ زاهد گیلانی در تاریخ ۵ دی ۱۳۴۷ با شماره ثبت ۸۲۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این مکان امروزه نه تنها زیارتگاهی برای علاقهمندان به عرفان است، بلکه یک جاذبه گردشگری مهم و زیبا در استان گیلان نیز محسوب میشود.
علت نامگذاری مقبره شیخ زاهد
نامگذاری مقبره شیخ زاهد گیلانی به دلیل دفن شیخ زاهد گیلانی، عارف و صوفی بزرگ قرن هفتم و هشتم هجری قمری در این مکان است.
شیخ زاهد گیلانی (با نام اصلی شیخ تاجالدین ابراهیم کُردی سَنجانی) یکی از شخصیتهای بسیار مهم و تاثیرگذار در تاریخ عرفان و تصوف ایران بود. او مرشد و استاد شیخ صفیالدین اردبیلی، بنیانگذار سلسله صفویه، محسوب میشود. به همین دلیل، نوادگان او (صفویان) ارادت ویژهای به شیخ زاهد داشتند.
بنای فعلی مقبره حدود ۲۰۰ سال پس از وفات شیخ و به دستور سلطان حیدر صفوی (پدر شاه اسماعیل صفوی) ساخته شد و جسد شیخ به این مکان منتقل گردید. بنابراین، نام مقبره مستقیماً از نام صاحب آن گرفته شده است تا یاد و خاطره این عارف بزرگ زنده بماند و مکانی برای زیارت و بازدید دوستداران او فراهم شود.
اقامت و اسکان در مقبره شیخ زاهد و اطراف آن
همانطور که پیشتر هم اشاره شد، در خود بنای مقبره شیخ زاهد گیلانی هیچگونه امکان اقامتی وجود ندارد. این مکان یک بنای تاریخی-مذهبی است و صرفاً برای بازدید در طول روز مناسب است.
اما در روستای شیخانبر (که مقبره شیخ زاهد در آن واقع شده است) و همچنین در شهر لاهیجان که فاصله کمی با مقبره دارد، گزینههای متنوعی برای اقامت و اسکان وجود دارد:
در نزدیکی مقبره شیخ زاهد (روستای شیخانبر):
- اقامتگاههای بومگردی: در روستای شیخانبر و روستاهای اطراف، تعدادی اقامتگاه بومگردی وجود دارد. این اقامتگاهها معمولاً خانههای قدیمی یا تازه ساخت با معماری بومی هستند که امکان تجربه زندگی محلی و آشنایی با فرهنگ گیلان را فراهم میکنند. برخی از این اقامتگاهها ممکن است دارای اتاقهای خصوصی با سرویس بهداشتی مشترک باشند.
- اجاره خانه روستایی/کلبه: برخی از مردم محلی در روستای شیخانبر خانهها یا اتاقهایی را به صورت روزانه یا کوتاهمدت به مسافران اجاره میدهند. این گزینهها اغلب برای افرادی که به دنبال تجربهای متفاوت و نزدیکتر به طبیعت هستند، مناسب است.
در شهر لاهیجان (فاصله کوتاه با ماشین):
- هتلها: شهر لاهیجان دارای هتلهای مختلفی از جمله هتلهای سه ستاره و چهار ستاره است. این هتلها امکانات رفاهی کاملتری مانند رستوران، کافیشاپ، پارکینگ، اینترنت و سرویس بهداشتی و حمام اختصاصی در اتاقها را ارائه میدهند.
- هتل آپارتمانها: گزینهای مناسب برای خانوادهها یا گروههای بزرگتر که به فضای بیشتر و امکانات آشپزی نیاز دارند.
- سوئیت و ویلاهای اجارهای: در سراسر شهر لاهیجان و حومه آن، ویلاها و سوئیتهای مبله برای اجاره روزانه یا کوتاهمدت وجود دارد که میتوانید از طریق وبسایتها یا آژانسهای محلی اقدام به رزرو کنید.
هتل های نزدیک به مقبره شیخ زاهد برای اقامت
برخی از هتلهای نزدیک به جاذبههای اصلی لاهیجان (مانند بام سبز و استخر لاهیجان) که دسترسی به مقبره شیخ زاهد را نیز آسان میکنند، عبارتند از:
- هتل بزرگ ملک (ناسیونال) لاهیجان
- هتل البرز لاهیجان
- هتل شهرزاد لاهیجان
- هتل ابریشمی لاهیجان
- هتل جهانگردی لاهیجان
رستوران ها و کافه های نزدیک به مقبره شیخ زاهد
در اینجا لیستی از رستوران ها و کافه های نزدیک به مقبره شیخ زاهد گیلانی آورده شده است:
رستوران ها:
- رستوران آقای کباب: https://maps.google.com/?cid=9585660972336772332
- رستوران ساسان: https://maps.google.com/?cid=13666166023371272614
- رستوران شاهان: https://maps.google.com/?cid=2132497794953450808
- Grano: http://grano.ir/
- سفره خانه سنتی همسفر: https://maps.google.com/?cid=496489077366892720
کافه ها:
- کافه برادران: https://maps.google.com/?cid=10425868248964194281
آب و هوا در طول فصول مختلف سال در منطقه مقبره شیخ زاهد
منطقه مقبره شیخ زاهد گیلانی در شهر لاهیجان و در استان گیلان واقع شده است. آب و هوای این منطقه، مانند سایر نقاط ساحلی گیلان، از نوع معتدل خزری است که ویژگی اصلی آن رطوبت بالا و بارندگی فراوان در طول سال است.
در ادامه به بررسی آب و هوا در فصول مختلف سال در این منطقه میپردازیم:
۱. بهار (اسفند تا اردیبهشت):
- آب و هوا: بهار بهترین زمان برای سفر به لاهیجان محسوب میشود. هوا در این فصل معتدل و دلپذیر است. طبیعت به اوج سرسبزی و شادابی خود میرسد و عطر شکوفهها و برگهای تازه چای در فضا پراکنده است.
- بارندگی: میزان بارندگی در بهار نسبت به پاییز و زمستان کمتر است، اما همچنان احتمال بارش باران وجود دارد.
- رطوبت: رطوبت هوا نسبتاً بالا است، اما معمولاً آزاردهنده نیست.
۲. تابستان (خرداد تا شهریور):
- آب و هوا: تابستان در لاهیجان گرم و به شدت مرطوب (شرجی) است. به خصوص در دو ماه اول تابستان (خرداد و تیر)، رطوبت هوا میتواند به ۱۰۰ درصد نیز برسد که ممکن است برای برخی افراد کلافهکننده باشد.
- بارندگی: بارشهای تابستانی معمولاً به صورت رگباری و کوتاه مدت است.
- بهترین زمان در تابستان: اگر قصد سفر در تابستان را دارید، اواسط شهریورماه که از شدت گرما و رطوبت کاسته میشود، گزینه بهتری است.
۳. پاییز (مهر تا آبان):
- آب و هوا: پاییز فصلی خنک و معتدل است و بسیاری آن را بهترین زمان سفر به لاهیجان میدانند. طبیعت با رنگهای پاییزی (زرد، نارنجی، قرمز) بسیار زیبا و دیدنی میشود.
- بارندگی: پاییز پربارشترین فصل در گیلان است. بارندگیها میتواند طولانی و شدید باشد، بنابراین همراه داشتن چتر یا بارانی ضروری است.
- رطوبت: رطوبت همچنان بالا است.
۴. زمستان (آذر تا بهمن):
- آب و هوا: زمستان در لاهیجان سرد و مرطوب است. دمای هوا میتواند به زیر صفر نیز برسد و بارش برف نیز در این فصل (به خصوص پس از وزش بادهای گرم شدید) متداول است.
- بارندگی: بارندگیها در زمستان نیز زیاد است و ممکن است به صورت برف و باران باشد.
- مزایا: اگرچه هوا سرد است، اما زمستان فرصتی برای تجربه آرامش و خلوتی شهر است. برای علاقهمندان به مناظر برفی و هوای دنج، این فصل جذابیت خاص خود را دارد. هزینه اقامت و تفریح نیز معمولاً در این فصل کاهش مییابد.
پوشش گیاهی و جانوری در منطقه مقبره شیخ زاهد
منطقه مقبره شیخ زاهد گیلانی در روستای شیخانبر لاهیجان واقع شده است که در دل طبیعت سرسبز و نیمه کوهستانی استان گیلان قرار دارد. این منطقه، مانند بسیاری از نقاط جلگهای و دامنه کوههای گیلان، از پوشش گیاهی و جانوری غنی و متنوعی برخوردار است که تحت تأثیر آب و هوای معتدل و مرطوب خزری قرار دارد.
پوشش گیاهی:
پوشش گیاهی غالب در این منطقه، از نوع جنگلهای هیرکانی (خزری) و همچنین اراضی کشاورزی است.
- مزارع چای: شاخصترین و غالبترین پوشش گیاهی در اطراف مقبره، مزارع وسیع و پلکانی چای است. لاهیجان قلب صنعت چای ایران است و این مزارع چشماندازی بینظیر و سرسبز را در تمام فصول سال ایجاد میکنند.
- درختان جنگلی:
- درختان پهنبرگ خزانکننده: از جمله گونههای درختی رایج میتوان به بلوط، افرا، ممرز، راش، توسکا، نمدار، انجیلی و آزاد اشاره کرد. این درختان در دامنهها و مناطق کوهپایهای اطراف حضور دارند.
- درختان میوه: در باغها و اراضی شخصی، درختان میوه مختلفی مانند ازگیل، خرمالو، انار، کیوی و انواع مرکبات کشت میشوند.
- درختچهها و گیاهان بوتهای: در کنار درختان بزرگ، انواع درختچهها و گیاهان بوتهای مانند تمشک وحشی، تمشک، گلهای وحشی و گیاهان دارویی مختلف نیز دیده میشوند.
- شالیزارها: در مناطق جلگهای و کمارتفاعتر لاهیجان، کشت برنج نیز رایج است و شالیزارهای سرسبز، به خصوص در فصول بهار و تابستان، زیبایی خاصی به منطقه میبخشند.
پوشش جانوری:
تنوع جانوری منطقه نیز متناسب با اکوسیستم جنگلی و کشاورزی آن است. گرچه ممکن است در نزدیکی مقبره شیخ زاهد که منطقه مسکونی و کشاورزی است، حیات وحش بزرگ کمتر دیده شود، اما در جنگلها و مناطق بکر اطراف، گونههای مختلفی زندگی میکنند:
- پرندگان:
- پرندگان مهاجر و بومی: به دلیل وجود مناطق تالابی (مانند تالاب امیرکلایه که در نزدیکی لاهیجان است) و همچنین جنگلها و مزارع، انواع پرندگان مانند مرغان ماهیخوار، اردک، غاز، بلبل، گنجشک، کبوتر جنگلی و انواع پرندگان شکاری در این منطقه مشاهده میشوند.
- پرندگان کوچک حیاط وحش: گنجشک، سار، قمری و کلاغ نیز در محیطهای انسانی و مزارع حضور دارند.
- پستانداران:
- پستانداران کوچک: حیواناتی مانند گراز وحشی (که ممکن است در حاشیه مزارع چای و جنگلها دیده شوند)، جوجهتیغی، خرگوش، روباه، شغال، سمور و انواع جوندگان در مناطق جنگلی و حاشیه روستاها زندگی میکنند.
- پستانداران اهلی: انواع دام و طیور اهلی مانند گاو، گوسفند، مرغ و اردک نیز در مزارع و خانههای روستاییان دیده میشوند.
- خزندگان و دوزیستان:
- به دلیل رطوبت بالا، انواع مارها (هم سمی و هم غیر سمی)، مارمولکها و قورباغهها در این منطقه رایج هستند.
- حشرات:
- تنوع بالایی از حشرات از جمله پروانهها، زنبورها، سنجاقکها و انواع مورچهها و پشهها نیز در این اکوسیستم وجود دارند. به خصوص در فصول گرم سال، حضور پشهها میتواند آزاردهنده باشد.
در مجموع، منطقه مقبره شیخ زاهد گیلانی بخشی از اکوسیستم غنی و زیبای شمال ایران است که ترکیبی از طبیعت بکر و فعالیتهای کشاورزی انسان را به نمایش میگذارد.
سوغات منطقه مقبره شیخ زاهد گیلانی در لاهیجان
مقبره شیخ زاهد گیلانی در منطقه شیخانبر لاهیجان واقع شده است که خود لاهیجان به عنوان “شهر چای و کلوچه” شناخته میشود. بنابراین، سوغات اصلی این منطقه و شهر لاهیجان عمدتاً محصولات خوراکی و صنایع دستی بومی است.
در اینجا مهمترین سوغاتهایی که میتوانید از منطقه مقبره شیخ زاهد گیلانی و لاهیجان تهیه کنید، آورده شده است:
سوغات خوراکی:
- چای لاهیجان: معروفترین و اصیلترین سوغات لاهیجان است. به دلیل وجود مزارع چای فراوان در منطقه شیخانبر، میتوانید چای تازه و با کیفیت (به خصوص چای سرگل بهاره) را از فروشگاههای چای یا حتی به صورت مستقیم از برخی کارخانههای چایسازی خریداری کنید.
- کلوچه لاهیجان: این شیرینی سنتی با مغزهای مختلف (گردویی، نارگیلی، کاکائویی) از محبوبترین سوغات شمال ایران است. برندهای معروفی مانند “نوشین” و “نادی” در لاهیجان فعالیت میکنند.
- کوکی لاهیجان: نوعی شیرینی دیگر است که معمولاً با وانیل، کشمش، گردو و پودر کاکائو تهیه میشود و طعمی متفاوت با کلوچه دارد.
- برنج لاهیجان: به دلیل وجود شالیزارهای وسیع در گیلان، برنج مرغوب و معطر یکی دیگر از سوغات اصلی است، به ویژه برنج دودی.
- انواع مربا: مرباهای محلی با طعمهای خاص شمالی مانند مربای تمشک، بهارنارنج، بالنگ، شقاقل و پرتقال.
- انواع ترشی و لواشک: ترشیهای متنوع، به خصوص سیرترشی معروف گیلان و انواع لواشکهای محلی.
- انواع رب: ربهایی مانند رب انار، رب آلوچه و رب گوجه سبز که طعم ترش و دلپذیری دارند.
- ماهی: ماهی تازه صید شده، ماهی شور یا ماهی دودی نیز از سوغات دریایی منطقه است.
- نان محلی: نانهای سنتی مانند نان خلفه (کدویی) یا نان کلوبیجی (با شیر یا ماست).
- کدو (کویی): در فصل پاییز، کدوی محلی که در زبان گیلانی به آن “کویی” میگویند، به فروش میرسد و میتوان از آن شیرینیهایی مانند “کویی کاکا” تهیه کرد.
صنایع دستی:
- حصیربافی: محصولات بافته شده از حصیر، مانند زیرانداز، کلاه آفتابی، سبد، زنبیل و ظرف میوه که از گیاهان خودروی اطراف تالابها بافته میشوند.
- بامبوبافی: انواع محصولات ساخته شده از بامبو، از جمله ظروف، وسایل تزئینی و کاربردی.
- محصولات چوبی: منبتکاری، خراطی، نازککاری روی چوب و معرقکاری.
- سفالگری و سرامیکسازی: انواع ظروف و اشیاء تزئینی سفالی و سرامیکی.
- نقاشی روی کدو: هنر نقاشی و تزئین روی کدوهای محلی.
هنگام بازدید از مقبره شیخ زاهد و در مسیرهای منتهی به آن، میتوانید مغازهها و غرفههای کوچکی را پیدا کنید که این سوغات را عرضه میکنند. همچنین، در بازار سنتی لاهیجان و فروشگاههای بزرگتر شهر، تنوع بیشتری از این محصولات موجود است.
سوالات متداول
…………………………………………………………………………………………………………………………………………..
مقبره شیخ زاهد گیلانی کجاست؟
مقبره شیخ زاهد گیلانی در استان گیلان، شهر لاهیجان، روستای شیخانبر (یا شیخانه بر) واقع شده است.
چگونه میتوان به مقبره شیخ زاهد گیلانی دسترسی پیدا کرد؟
از شهر لاهیجان با خودرو یا تاکسی میتوان به راحتی به روستای شیخانبر و مقبره دسترسی یافت. مسیر مشخص و آسفالت شده است.
ساعات بازدید و قیمت ورودی به مقبره شیخ زاهد چگونه است؟
معمولاً ساعات بازدید از بناهای تاریخی و مذهبی مانند این مقبره، در طول روز و از صبح تا غروب آفتاب است. بازدید از خود مقبره ورودی ندارد، اما ممکن است برای استفاده از پارکینگ یا خدمات جانبی هزینهای دریافت شود.
شیخ زاهد گیلانی که بود؟
شیخ زاهد گیلانی (تاجالدین ابراهیم کُردی سَنجانی) از عارفان و صوفیان بزرگ قرن هفتم و هشتم هجری قمری بود که به عنوان مرشد و استاد شیخ صفیالدین اردبیلی (بنیانگذار سلسله صفویه) شناخته میشود.
با ما در ارتباط باشید
www.instagram.com/kojachetor
www.aparat.com/kojachetor
www.twitter.com/kojachetor
t.me/kojachetor
www.kojachetor.com