دشت دریاسر
دشت دریاسر، نگین سبز تنکابن و یکی از زیباترین جلوه‌های طبیعت ایران در استان مازندران است که در (35 کیلومتری) جنوب شرقی تنکابن و در منطقه دوهزار قرار دارد. این دشت به دلیل رویش چشمگیر گل‌های زرد رنگ بابونه در فصل بهار، به ویژه در اردیبهشت ماه، به “بهشت اردیبهشت ایران” شهرت یافته است. در این زمان، سراسر دشت پوشیده از فرشی زرین از این گل‌ها می‌شود که در کنار چشمه‌های پرآب، رودخانه‌های خروشان و درختان سرسبز، منظره‌ای بی‌نظیر و رویایی خلق می‌کند. دسترسی به این دشت از طریق یک مسیر کوهنوردی نیمه سنگین امکان‌پذیر است.
امکانات رفاهی و اقامتی در دشت دریاسر چیست؟
در خود دشت، هیچ‌گونه امکانات رفاهی دائمی (مانند سرویس بهداشتی، مغازه، رستوران یا پناهگاه) وجود ندارد. تنها گزینه اقامت در دشت، کمپینگ و چادر زدن است.
برای اقامت ساختمانی، می‌توانید از اقامتگاه‌های بوم‌گردی در روستای عسل‌محله یا هتل‌ها و ویلاهای موجود در تنکابن و شهرهای اطراف استفاده کنید.
نزدیک‌ترین شهرها و رستوران‌ها به دشت دریاسر کدامند؟
- نزدیک‌ترین شهر: تنکابن (شهسوار).
- رستوران‌ها: رستوران‌هایی مانند کافه رستوران و کافی شاپ گردو، رستوران نگین سبز دوهزار، و کافه رستوران کاکو جنگل در مسیر جاده دوهزار (قبل از رسیدن به عسل‌محله) قرار دارند.
پوشش گیاهی و جانوری دشت دریاسر چگونه است؟
- گیاهی: مشهورترین آن گل‌های بابونه زرد (بهار) است. همچنین انواع گیاهان مرتعی، گیاهان معطر و درختان جنگلی مانند آلوچه وحشی، ازگیل وحشی، ممرز، راش و چنار در اطراف دشت یافت می‌شوند.
- جانوری: زیستگاه حیواناتی چون خرس قهوه‌ای، گراز، گرگ و انواع پرندگان است. در ارتفاعات بالاتر نیز پازن و کل دیده می‌شوند.
چه وسایل و تجهیزاتی برای سفر به دشت دریاسر لازم است؟
کفش کوهنوردی یا پیاده‌روی مناسب، لباس لایه‌لایه و ضدآب، کوله پشتی، چادر و کیسه خواب (برای شب‌مانی)، آب آشامیدنی و غذا، چراغ قوه/هدلایت، پاوربانک، کیت کمک‌های اولیه، و کیسه زباله از ضروریات است.
آدرس ومسیر دسترسی به لوکیشن دشت دریاسر روی نقشه
مسیر دسترسی به دشت دریاسر از سمت تهران با خودروی شخصی به شرح زیر است:
- مسافت: ۲۲۶ کیلومتر
- مدت زمان تخمینی: ۴ ساعت و ۴۳ دقیقه
- مسیر پیشنهادی: تهران – آزادراه تهران شمال/مسیر ۳
برای دسترسی آسانتر از نقشه زیر کمک بگیرید و طبق آن حرکت کنید.
عکس ها و تصاویر دشت دریاسر
ویدیو و فیلم دشت دریاسر
نظرات درباره بازدید از دشت دریاسر
دشت دریاسر، مانند هر مقصد گردشگری طبیعی، هم نقاط قوت و هم چالش‌های خاص خود را برای بازدیدکنندگان دارد. در ادامه به برخی از نظرات مثبت و منفی رایج درباره بازدید از این دشت اشاره می‌کنیم:
نظرات مثبت:
- زیبایی خیره‌کننده و طبیعت بکر: اصلی‌ترین نقطه قوت دشت دریاسر، زیبایی بی‌نظیر و طبیعت دست‌نخورده آن است. به خصوص در اردیبهشت ماه با رویش گل‌های بابونه زرد، منظره‌ای رویایی و تماشایی ایجاد می‌شود که بسیاری آن را “بهشت اردیبهشت ایران” می‌نامند.
- تنوع چشم‌اندازها: این دشت با وجود کوه، جنگل، رودخانه، چشمه‌های پرآب و پوشش گیاهی متنوع، تجربه‌ای کامل از طبیعت را ارائه می‌دهد و برای عکاسی بسیار مناسب است.
- آرامش و سکوت: برای کسانی که به دنبال فرار از شلوغی شهر و تجربه‌ی آرامش در طبیعت هستند، دشت دریاسر مکانی ایده‌آل است. صدای چشمه‌ها و دوری از آلودگی صوتی، حس آرامش عمیقی به بازدیدکننده می‌دهد.
- هوای مطبوع: به دلیل موقعیت کوهستانی، دشت دریاسر حتی در فصل تابستان نیز هوای خنک و دلپذیری دارد که آن را به مقصدی مناسب برای فرار از گرما تبدیل می‌کند.
- مناسب برای کمپینگ و شب‌مانی: بسیاری از بازدیدکنندگان تجربه کمپینگ در این دشت و تماشای آسمان پرستاره و بدون آلودگی نوری را بسیار لذت‌بخش می‌دانند. (البته باید نکات ایمنی و زیست محیطی را رعایت کرد.)
- مسیر دسترسی زیبا: حتی مسیر پیاده‌روی از عسل‌محله تا دشت نیز خود پر از زیبایی‌های جنگلی و ییلاقی است که بخشی از لذت سفر به حساب می‌آید.
- وجود امکانات اولیه (در نزدیکی): در روستای عسل‌محله (نقطه شروع پیاده‌روی) اقامتگاه بوم‌گردی وجود دارد که برای اقامت قبل یا بعد از بازدید از دشت مناسب است. همچنین آب آشامیدنی را می‌توان از چشمه‌های دشت تامین کرد.
- فرصت کوهنوردی: برای علاقه‌مندان به کوهنوردی، کوه‌های اطراف دشت نیز فرصت‌های خوبی را برای صعود و لذت بردن از مناظر از ارتفاع بالا فراهم می‌کنند.
نظرات منفی و چالش‌ها:
- مسیر دسترسی پیاده‌روی و نسبتاً سخت: برای رسیدن به دشت دریاسر، پس از رسیدن به روستای عسل‌محله، باید حدود ۱.۵ تا ۲ ساعت پیاده‌روی در مسیر کوهستانی با شیب نسبتاً زیاد انجام داد. این موضوع ممکن است برای افراد مسن، کودکان خردسال و کسانی که آمادگی جسمانی کافی ندارند، چالش‌برانگیز باشد.
- شلوغی در فصول پیک (بهار و تابستان): با توجه به محبوبیت بالای دشت دریاسر، به خصوص در اردیبهشت و ایام تعطیلات، این دشت می‌تواند بسیار شلوغ شود. این شلوغی ممکن است آرامش و بکر بودن فضا را تحت تاثیر قرار دهد.
- عدم وجود امکانات رفاهی در دشت: دشت دریاسر یک منطقه کاملاً طبیعی و بکر است و امکاناتی مانند سرویس بهداشتی، مغازه یا پناهگاه در خود دشت وجود ندارد. بازدیدکنندگان باید تمام مایحتاج خود را همراه داشته باشند.
- خطر حیوانات وحشی: با توجه به بکر بودن منطقه و قرار گرفتن در زیستگاه طبیعی، احتمال مواجهه با حیوانات وحشی مانند خرس (به خصوص در زمان‌های خلوت‌تر) وجود دارد که نیاز به احتیاط و رعایت نکات ایمنی دارد.
- نیاز به لوازم و تجهیزات مناسب: برای بازدید از دشت، به خصوص در صورت قصد شب‌مانی، نیاز به همراه داشتن تجهیزات مناسب مانند کفش کوهنوردی راحت، لباس گرم، چادر ضدآب، کیسه خواب، پاوربانک و چراغ قوه ضروری است.
- آسیب به طبیعت توسط برخی گردشگران: متاسفانه برخی از بازدیدکنندگان با رعایت نکردن اصول طبیعت‌گردی مسئولانه (مانند لگدمال کردن گل‌ها، رها کردن زباله و آسیب به پوشش گیاهی)، به زیبایی و سلامت دشت آسیب می‌رسانند که این موضوع هم از دید برخی بازدیدکنندگان نکته منفی محسوب می‌شود.
- شرایط آب و هوایی نامشخص و احتمال سیل: در فصول پربارش (به خصوص پاییز)، احتمال بارش شدید باران و وقوع سیل در دشت دریاسر وجود دارد که می‌تواند خطرناک باشد. همچنین، شب‌های تابستان می‌تواند بسیار سرد باشد.
بهترین زمان بازدید از دشت دریاسر
بهترین زمان بازدید از دشت دریاسر به سلیقه و اولویت‌های شما بستگی دارد، اما به طور کلی:
۱. بهار (به ویژه اردیبهشت ماه): (پیشنهاد ویژه)
- مزایا: این فصل، به خصوص اردیبهشت ماه، به عنوان “بهشت اردیبهشت ایران” شناخته می‌شود. در این زمان، سراسر دشت پوشیده از گل‌های زرد بابونه می‌شود که منظره‌ای فوق‌العاده زیبا و چشم‌نواز خلق می‌کند. هوا نیز در این فصل بسیار مطبوع و دلپذیر است و چشمه‌ها و رودخانه‌ها پرآب هستند. برای عکاسی و لذت بردن از اوج سرسبزی دشت، اردیبهشت ماه بهترین گزینه است.
- چالش‌ها: به دلیل زیبایی بی‌نظیر، دشت در این ایام (به خصوص تعطیلات و آخر هفته‌ها) بسیار شلوغ می‌شود.
۲. تابستان:
- مزایا: دشت دریاسر در تابستان نیز سرسبز و خرم است و به دلیل ارتفاع بالا، هوای خنک و دلپذیری دارد که آن را به مقصدی عالی برای فرار از گرمای تابستان تبدیل می‌کند. شب‌های تابستان نیز بسیار خنک و مناسب برای کمپینگ و رصد ستارگان است. برای کوهنوردی و پیاده‌روی طولانی مدت، تابستان گزینه خوبی است.
- چالش‌ها: در روزهای گرم تابستان، تابش مستقیم آفتاب می‌تواند آزاردهنده باشد، زیرا دشت سایه‌سار زیادی ندارد. خبری از گل‌های بابونه زرد اردیبهشت ماه نیز نیست.
۳. پاییز:
- مزایا: پاییز در دشت دریاسر، به ویژه در اواخر مهر و آبان، با تغییر رنگ برگ درختان به زرد، نارنجی و قرمز، زیبایی خاص و منحصر به فردی دارد و مناظر رنگارنگ و خیره‌کننده‌ای را به نمایش می‌گذارد. هوا در این فصل نیز معتدل است.
- چالش‌ها: در پاییز، احتمال بارش باران‌های شدید فصلی وجود دارد که می‌تواند مسیر پیاده‌روی را لغزنده و دشوار کند و خطر سیلاب نیز افزایش می‌یابد. اگر تجربه هایکینگ و ترکینگ در مسیرهای لغزنده را ندارید، توصیه نمی‌شود.
۴. زمستان:
- مزایا: دشت دریاسر در زمستان پوشیده از برف می‌شود و منظره‌ای بکر و کاملاً متفاوت را ارائه می‌دهد که برای علاقه‌مندان به تجربه‌های زمستانی و طبیعت برفی می‌تواند جذاب باشد.
- چالش‌ها: زمستان بسیار سرد و برفی است و مسیر دسترسی ممکن است دشوار یا حتی غیرممکن باشد. سفر در این فصل نیازمند تجهیزات حرفه‌ای و آمادگی کامل است و برای عموم گردشگران توصیه نمی‌شود.
خلاصه:
اگر هدف شما تماشای فرش گل‌های بابونه زرد و تجربه “بهشت اردیبهشت” است، اواسط اردیبهشت تا اوایل خرداد بهترین زمان است. اگر به دنبال هوای خنک و کمپینگ در اوج سرسبزی هستید، تابستان (به ویژه اواخر خرداد تا اوایل شهریور) گزینه مناسبی است. و اگر به تماشای مناظر پاییزی و رنگارنگ علاقه‌مندید، مهر و آبان را انتخاب کنید، با این حال باید مراقب بارندگی‌ها باشید.
در هر فصلی که قصد سفر دارید، حتماً پیش از حرکت، وضعیت آب و هوایی منطقه را بررسی کرده و لوازم و پوشاک مناسب همراه داشته باشید. همچنین، برای جلوگیری از شلوغی، سعی کنید در روزهای وسط هفته به دشت دریاسر سفر کنید.
قیمت ورودی و ساعات بازدید از دشت دریاسر
دشت دریاسر یک منطقه طبیعی و بکر است و برخلاف بسیاری از جاذبه‌های گردشگری که ورودی مشخص و ساعات بازدید ثابتی دارند، هزینه ورودی و ساعات بازدید خاصی برای خود دشت دریاسر تعیین نشده است.
نکات مهم:
- دسترسی آزاد: دشت دریاسر در واقع یک منطقه طبیعی باز است و هیچ گیت ورودی یا نگهبانی برای دریافت ورودی از افراد ندارد. بنابراین، شما می‌توانید در هر ساعتی از شبانه‌روز به این دشت دسترسی پیدا کنید (البته به شرط آمادگی جسمانی و تجهیزات لازم برای پیاده‌روی در تاریکی).
- هزینه‌های مربوط به تورها و خدمات جانبی: اگر قصد دارید با تورهای طبیعت‌گردی به دشت دریاسر سفر کنید، هزینه‌ای که پرداخت می‌کنید شامل خدماتی مانند وسیله نقلیه (اتوبوس، مینی‌بوس، ترانسفر محلی)، لیدر، صبحانه، بیمه و گاهی اوقات سایر وعده‌های غذایی می‌شود. این هزینه‌ها بسته به نوع تور، مدت زمان آن و خدماتی که ارائه می‌دهد، متفاوت است و قیمت‌های مختلفی (از چند صد هزار تومان تا بالای یک میلیون تومان) برای تورهای یک روزه یا چند روزه وجود دارد.
- هزینه حمل و نقل محلی: پس از رسیدن به روستای عسل‌محله، برای شروع مسیر پیاده‌روی، ممکن است نیاز به استفاده از وسایل نقلیه محلی (مانند نیسان یا تاکسی‌های محلی) برای رسیدن به نقطه شروع پاکوب داشته باشید که این هزینه را باید جداگانه پرداخت کنید.
- اقامتگاه و خدمات در روستاهای اطراف: اگر قصد اقامت شبانه در اقامتگاه‌های بوم‌گردی روستای عسل‌محله یا مناطق اطراف را دارید، این هزینه‌ها نیز جداگانه محاسبه می‌شوند.
نتیجه‌گیری:
دشت دریاسر به خودی خود هزینه ورودی ندارد و می‌توانید به صورت رایگان از آن بازدید کنید. اما اگر قصد استفاده از تورهای گردشگری یا خدمات جانبی مانند حمل و نقل محلی و اقامتگاه را دارید، باید هزینه‌های مربوط به آن‌ها را در نظر بگیرید. همچنین، به دلیل ماهیت طبیعی و کوهستانی منطقه، بازدید از آن در هر ساعتی نیازمند رعایت نکات ایمنی و همراه داشتن تجهیزات لازم است.
جاذبه های اطراف دشت دریاسر
در نزدیکی دشت دریاسر جاذبه‌های گردشگری متعددی وجود دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- کوهنوردی و طبیعت‌گردی:
- کوه های تنگ لات خان بن
- کوه سیاهکل
- کوه کل تلا
- قله سیالان
- جنگل‌ها:
- جنگل‌های دوهزار و سه هزار
- پارک جنگلی چالدره
- آبگرم:
- آبگرم فلکده
- سواحل:
- سواحل دریای خزر
- سایر:
- روستای عسل محله
- رودخانه لیرسر
وسایل و تجهیزات لازم برای سفر به دشت دریاسر
برای سفر به دشت دریاسر، به خصوص اگر قصد شب‌مانی دارید، وسایل و تجهیزات زیر ضروری هستند:
پوشاک و کفش:
- کفش کوهنوردی یا پیاده‌روی راحت و مناسب: با توجه به مسیر پیاده‌روی.
- لباس مناسب فصل و لایه لایه: هوا در ارتفاعات متغیر است، حتی در تابستان شب‌ها خنک است.
- لباس گرم (کاپشن، پلار): برای شب‌مانی یا هوای سرد.
- پانچو یا کاپشن ضدآب: برای بارندگی احتمالی.
- کلاه و عینک آفتابی: برای محافظت در برابر آفتاب.
لوازم شب‌مانی (در صورت نیاز):
- چادر مسافرتی مناسب و ضدآب: با توجه به ظرفیت نفرات.
- کیسه خواب: با دمای مناسب برای هوای شب (شب‌های دشت حتی در تابستان هم خنک است).
- زیرانداز چادر و زیرانداز شخصی: برای راحتی و عایق بودن.
خوراک و نوشیدنی:
- آب آشامیدنی کافی: (اگرچه چشمه هم هست، اما آب تصفیه‌شده همراه داشته باشید).
- غذا و میان‌وعده سبک و مقوی: (ساندویچ، خشکبار، میوه، شکلات).
- فلاسک چای یا قهوه: برای نوشیدنی گرم.
لوازم عمومی و ضروری:
- کوله پشتی مناسب و راحت: برای حمل تمام وسایل.
- چراغ قوه یا هدلایت: با باتری اضافی (شب‌های دشت تاریک است).
- پاوربانک: برای شارژ موبایل و وسایل الکترونیکی.
- کیت کمک‌های اولیه: شامل داروهای ضروری و شخصی، چسب زخم، ضدعفونی‌کننده.
- کرم ضد آفتاب و دفع‌کننده حشرات.
- چاقوی چندکاره.
- کیسه زباله: برای جمع‌آوری تمام زباله‌های خود و برگرداندن آن‌ها.
- کبریت یا فندک.
- نقشه یا GPS (در صورت نیاز): برای مسیر یابی.
- عصای کوهنوردی: برای کمک به تعادل در مسیرهای شیب‌دار.
- دوربین عکاسی: برای ثبت لحظات زیبا.
نکات ایمنی و مهم در سفر به دشت دریاسر
سفر به دشت دریاسر، با وجود زیبایی‌های بی‌نظیرش، نیازمند رعایت نکات ایمنی و مهمی است تا تجربه‌ای دلنشین و بدون خطر داشته باشید:
۱. آمادگی جسمانی و تجهیزات مناسب:
- آمادگی جسمانی: مسیر پیاده‌روی به دشت دریاسر (پس از عسل‌محله) شیب‌دار و نسبتاً طولانی است (حدود ۱.۵ تا ۲ ساعت). مطمئن شوید که از آمادگی جسمانی کافی برخوردارید.
- کفش مناسب: حتماً از کفش کوهنوردی یا ترکینگ راحت و مناسب با عاج خوب استفاده کنید.
- لباس لایه‌لایه: حتی در فصول گرم، دمای هوا در ارتفاعات می‌تواند به سرعت تغییر کند. لباس‌های لایه‌لایه که امکان کم و زیاد کردن داشته باشید، بپوشید. لباس گرم (پلیور، پلار) و کاپشن یا پانچو ضدآب ضروری است.
- کوله پشتی مناسب: تمام وسایل خود را در یک کوله پشتی راحت و استاندارد حمل کنید.
۲. بررسی شرایط آب و هوایی:
- پیش‌بینی هوا: حتماً قبل از حرکت، پیش‌بینی دقیق آب و هوای منطقه را بررسی کنید. شرایط جوی در کوهستان بسیار متغیر است و بارش ناگهانی باران، مه گرفتگی یا کاهش دما دور از انتظار نیست.
- احتیاط در بارندگی: در فصول بارانی (به ویژه پاییز)، مسیر بسیار لغزنده می‌شود و خطر سقوط و سیلاب افزایش می‌یابد. در این شرایط از سفر خودداری کنید.
۳. مسیریابی و ارتباطات:
- اطلاع از مسیر: مسیر را قبل از حرکت به خوبی بشناسید یا با یک راهنمای محلی مجرب همراه شوید.
- جی‌پی‌اس و نقشه: داشتن جی‌پی‌اس (در موبایل یا دستگاه مجزا) و نقشه کاغذی منطقه می‌تواند در مواقع ضروری نجات‌بخش باشد.
- تلفن همراه و پاوربانک: تلفن همراه کاملاً شارژ شده و یک پاوربانک قوی همراه داشته باشید. در برخی نقاط ممکن است آنتن‌دهی ضعیف باشد.
- اعلام سفر: قبل از رفتن به دشت، مسیر و زمان حدودی بازگشت خود را به خانواده یا دوستان اطلاع دهید.
۴. آب و غذا:
- آب کافی: به مقدار کافی آب آشامیدنی به همراه داشته باشید. اگرچه چشمه‌هایی در دشت وجود دارد، اما همیشه به کیفیت آب آن‌ها اعتماد نکنید و آب تصفیه‌شده همراه داشته باشید.
- غذای سبک و پرانرژی: میان‌وعده‌های پرانرژی (مانند خشکبار، خرما، شکلات، میوه) و غذای سبک برای ناهار یا شام (در صورت شب‌مانی) به همراه داشته باشید.
۵. مواجهه با حیوانات وحشی:
- احتیاط در شب: دشت دریاسر زیستگاه حیواناتی نظیر خرس، گرگ و گراز است. در صورت شب‌مانی، حتماً مواد غذایی را به طور ایمن نگهداری کنید و باقی‌مانده غذا را در چادر نگذارید.
- صدای بلند: در مسیر پیاده‌روی، با صحبت کردن یا ایجاد سر و صدا، حضور خود را اعلام کنید تا حیوانات از نزدیک شدن به شما مطلع شوند و دور شوند.
- دوری از برخورد: در صورت مشاهده حیوانات وحشی، آرامش خود را حفظ کرده و بدون حرکت ناگهانی یا نزدیک شدن به آن‌ها، به آرامی از مسیرشان دور شوید. هرگز به حیوانات نزدیک نشوید یا سعی در غذا دادن به آن‌ها نکنید.
۶. حفظ محیط زیست (اصول “ردی از خود نگذارید”):
- عدم رها کردن زباله: تمام زباله‌های خود، حتی پوست میوه و دستمال کاغذی را در کیسه زباله جمع‌آوری کرده و با خود به شهر برگردانید.
- آتش: در صورت نیاز به روشن کردن آتش، از چوب‌های خشک استفاده کنید و حتماً قبل از ترک محل، از خاموش شدن کامل آن اطمینان حاصل کنید. از روشن کردن آتش در کنار درختان و بوته‌ها خودداری کنید. (بهتر است از اجاق‌های سفری استفاده کنید).
- عدم آسیب به پوشش گیاهی: به گل‌ها و گیاهان دشت آسیب نرسانید و آن‌ها را نچینید. از لگدمال کردن گیاهان در خارج از مسیر پاکوب خودداری کنید.
- حفظ منابع آب: در چشمه‌ها و رودخانه‌ها مواد شوینده یا آلوده‌کننده نریزید.
۷. سفر گروهی:
- تنها سفر نکنید: تا حد امکان به صورت گروهی سفر کنید. در صورت بروز حادثه، وجود همراهان می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
- همراهی با راهنما: اگر با منطقه آشنا نیستید، حتماً با یک راهنمای محلی مجرب همراه شوید.
۸. کیت کمک‌های اولیه:
- یک کیت کمک‌های اولیه کامل شامل باند، بتادین، چسب زخم، داروهای مسکن، داروهای شخصی و هر داروی ضروری دیگر را به همراه داشته باشید.
سوغات و صنایع دستی این منطقه
دشت دریاسر در منطقه غرب مازندران و در نزدیکی شهرستان تنکابن (شهسوار) قرار دارد. بنابراین، سوغات و صنایع دستی این منطقه، همان سوغات و صنایع دستی رایج در استان مازندران و به خصوص در غرب آن است.
سوغات خوراکی:
- مرکبات: پرتقال، نارنگی، لیمو و سایر مرکبات تازه و خوش‌طعم که در باغات این منطقه به وفور یافت می‌شود.
- برنج: برنج مرغوب ایرانی (به خصوص برنج طارم محلی) یکی از اصلی‌ترین سوغات مازندران است.
- چای: تنکابن از مراکز مهم کشت چای در ایران است.
- ماهی و خاویار: با توجه به نزدیکی به دریای خزر، انواع ماهی تازه (مانند ماهی سفید، اوزون‌برون) و فرآورده‌های آن (مثل ماهی دودی یا شور) و همچنین خاویار.
- زیتون و فرآورده‌های آن: زیتون پرورده و زیتون شور.
- عسل طبیعی: به دلیل وجود پوشش گیاهی متنوع.
- شیرینی‌های محلی: مانند آغوزنون (شیرینی کنجدی یا گردویی)، پشت‌زیک (نوعی سوهان کنجدی) و نان‌های محلی.
- ترشیجات و مرباهای محلی: انواع ترشی‌های شمالی و مربا از میوه‌های فصلی.
- خشکبار: گردو، فندق، و سایر خشکبار منطقه.
صنایع دستی:
- صنایع چوبی و منبت‌کاری: با توجه به وجود جنگل‌های انبوه، محصولات چوبی متنوعی مانند ظروف پذیرایی، مجسمه‌های چوبی، قندان، صندوقچه‌ها و سایر اشیاء تزئینی و کاربردی از چوب‌های محلی ساخته می‌شوند.
- گلیم و جاجیم‌بافی: دستبافت‌های پشمی یا پنبه‌ای با نقوش سنتی و رنگ‌های شاد که به عنوان زیرانداز، پشتی، رختخواب‌پیچ و غیره استفاده می‌شوند.
- چادرشب بافی: نوعی دستبافته شبیه به موج که معمولاً با طرح‌های هندسی، گیاهی و حیوانی بافته می‌شود.
- حصیربافی: انواع سبد، کلاه، کیف، سفره و سایر وسایل حصیری که از الیاف گیاهی بافته می‌شوند.
- سفالگری: ساخت ظروف و اشیاء سفالی.
- نمد مالی: تولید نمد از پشم، شامل فرش‌های نمدی، کلاه و کوله.
- پارچه‌بافی سنتی: تولید پارچه‌های پشمی (مثل چوغا و باشلق)، ابریشمی (الیجه) و نخی (شمد).
- قلاب‌بافی: هنر بافت با قلاب که توسط زنان منطقه انجام می‌شود.
- جوراب بافی پشمی: به خصوص در مناطق روستایی و ییلاقی.
هنگام بازدید از تنکابن و بازارچه‌های محلی آن، می‌توانید این سوغات و صنایع دستی را تهیه کنید و یادگاری از سفر خود به این منطقه زیبا به همراه داشته باشید. گاهی اوقات نمایشگاه‌های فصلی صنایع دستی نیز در شهرهای نزدیک دشت دریاسر برگزار می‌شود که فرصت خوبی برای خرید مستقیم از هنرمندان محلی است.
امکانات رفاهی در دشت دریاسر
دشت دریاسر یک منطقه کاملاً طبیعی و بکر است و هیچ‌گونه امکانات رفاهی دائمی مانند سرویس بهداشتی، مغازه، رستوران، پناهگاه یا محل اقامت ساختمانی در خود دشت وجود ندارد.
نکات مهم در مورد امکانات:
- خودکفایی: بازدیدکنندگان باید کاملاً خودکفا باشند و تمام مایحتاج خود از جمله آب آشامیدنی کافی، غذا، چادر، کیسه خواب، لوازم پخت و پز، کیسه زباله و کیت کمک‌های اولیه را همراه داشته باشند.
- آب چشمه: در دشت چشمه‌های آب متعددی وجود دارد که آب آن‌ها معمولاً گوارا و قابل شرب است. با این حال، توصیه می‌شود برای احتیاط، آب تصفیه‌شده همراه داشته باشید یا از قرص‌های تصفیه آب استفاده کنید.
- اقامت: گزینه اصلی اقامت در دشت، کمپینگ و چادر زدن است. اگر قصد شب‌مانی ندارید، می‌توانید در روستای عسل‌محله (نقطه شروع پیاده‌روی به دشت) یا شهرهای نزدیک‌تر مانند تنکابن و سلیمان‌آباد، اقامتگاه‌های بوم‌گردی، ویلا یا هتل رزرو کنید. در عسل‌محله امکان خرید برخی مواد غذایی اولیه وجود دارد.
- سرویس بهداشتی: هیچ سرویس بهداشتی در دشت وجود ندارد. طبیعت‌گردان باید اصول “ردی از خود نگذارید” را در این زمینه رعایت کنند.
به طور خلاصه، دشت دریاسر مقصدی برای دوستداران طبیعت بکر و کمپینگ است و نه برای کسانی که به دنبال امکانات رفاهی شهری هستند.
فعالیت های تفریحی و سرگرمی در دشت دریاسر
دشت دریاسر با طبیعت بکر و زیبایش، فرصت‌های متعددی را برای فعالیت‌های تفریحی و سرگرمی مرتبط با طبیعت ارائه می‌دهد. در اینجا به برخی از رایج‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
پیاده‌روی و هایکینگ: این اصلی‌ترین فعالیت در دشت دریاسر است. لذت پیاده‌روی در میان دشت سرسبز، گل‌های بابونه (در فصل بهار)، و در کنار رودخانه‌ها و چشمه‌ها، از تجربیات اصلی بازدید از این منطقه است. مسیر دسترسی به دشت نیز خود یک هایکینگ دلپذیر محسوب می‌شود.
کمپینگ و شب‌مانی: بسیاری از بازدیدکنندگان برای تجربه آرامش مطلق و تماشای آسمان پرستاره در شب‌های کوهستان، اقدام به برپا کردن چادر و کمپینگ در دشت می‌کنند. این فعالیت به شرط رعایت کامل نکات ایمنی و زیست‌محیطی، بسیار لذت‌بخش است.
عکاسی طبیعت: دشت دریاسر، به خصوص در اردیبهشت ماه با گل‌های بابونه و در پاییز با رنگ‌های متنوع درختان، بهشتی برای عکاسان طبیعت است. هر گوشه از این دشت منظره‌ای بکر و چشم‌نواز برای ثبت تصاویر فراهم می‌کند.
پیک‌نیک و استراحت در طبیعت: برپایی یک پیک‌نیک ساده در کنار چشمه یا رودخانه، لذت بردن از هوای پاک و سکوت طبیعت، و دور شدن از شلوغی زندگی شهری از دیگر فعالیت‌های محبوب است.
کوهنوردی سبک (در اطراف دشت): برای علاقه‌مندان، امکان صعود به تپه‌ها و ارتفاعات اطراف دشت برای تماشای چشم‌اندازهای وسیع‌تر وجود دارد.
آبتنی در رودخانه و چشمه‌ها: در فصول گرم‌تر و با رعایت احتیاط، برخی از بازدیدکنندگان از آب خنک چشمه‌ها و رودخانه‌های کوچک دشت برای آبتنی و رفع خستگی استفاده می‌کنند.
پرنده‌نگری و تماشای حیات وحش: با توجه به بکر بودن منطقه، امکان مشاهده گونه‌های مختلف پرندگان و حتی حیوانات دیگر (با رعایت فاصله و سکوت) وجود دارد.
یوگا و مدیتیشن در طبیعت: فضای آرام و انرژی‌بخش دشت، آن را به مکانی عالی برای انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند یوگا یا مدیتیشن در فضای باز تبدیل کرده است.
تاریخچه و وجه تسمیه دشت دریاسر
دشت دریاسر، مانند بسیاری از نقاط طبیعی بکر و کوهستانی، تاریخچه مکتوب یا باستان‌شناسی گسترده‌ای به مفهوم تاریخچه شهری یا تمدنی ندارد. تاریخچه آن بیشتر به شکل‌گیری طبیعی و وجه تسمیه‌اش برمی‌گردد:
۱. وجه تسمیه “دریاسر”:
- اصلی‌ترین جنبه تاریخی دشت دریاسر، نام آن است. وجه تسمیه “دریاسر” به دلیل وجود ده‌ها چشمه جوشان در کف دشت است. در فصل بهار، به ویژه در اردیبهشت ماه، این چشمه‌ها پرآب شده و گاه سطح دشت را به قدری مرطوب و پرآب می‌کنند که گویی دریاچه‌ای کم‌عمق در آن پدید آمده است. “سر” نیز می‌تواند به معنای “مکان” یا “جایی که آب سرچشمه می‌گیرد” باشد، بنابراین “دریاسر” به معنای “مکانی که مانند دریا (از آب چشمه‌ها) پر می‌شود” یا “سرچشمه‌های آبی که به وسعت دریا” اشاره دارد. این پدیده طبیعی، الهام‌بخش نام این دشت زیبا شده است.
۲. موقعیت جغرافیایی و اهمیت طبیعی:
- دشت دریاسر در ارتفاع حدود ۱۷۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و میان چهار کوه بلند محصور شده است. بلندترین آن‌ها کوه سیالان در جنوب غربی است. این موقعیت، دشت را به مرزی تبدیل کرده که پوشش سبز و جنگلی شمال ایران را به پوشش برفی و یخبندان کوه الموت متصل می‌کند. این ویژگی طبیعی، هزاران سال است که پابرجا مانده و شکل‌گیری اکوسیستم خاص دشت را رقم زده است.
- این دشت همواره زیستگاه گونه‌های گیاهی و جانوری متنوعی بوده و به دلیل همین بکر بودن، محلی برای چرای دام‌های عشایر و روستاییان منطقه نیز به شمار می‌آمده است.
۳. شهرت و گردشگری:
- شهرت گسترده دشت دریاسر به عنوان “بهشت اردیبهشت ایران” پدیده‌ای نسبتاً جدیدتر است و بیشتر مربوط به دهه‌های اخیر و توسعه صنعت گردشگری و طبیعت‌گردی در ایران می‌شود. پیش از آن، این دشت بیشتر برای کوهنوردان محلی و چوپانان شناخته شده بود. با گسترش شبکه‌های اجتماعی و افزایش علاقه به طبیعت‌گردی، این دشت نیز مانند بسیاری دیگر از مناطق بکر ایران، شهرت فراوانی کسب کرده و به یکی از مقاصد محبوب تبدیل شده است.
در مجموع، تاریخچه دشت دریاسر نه در وقایع تاریخی یا سکونتگاه‌های باستانی، بلکه در پویایی‌های طبیعی، وجه تسمیه، و نقش آن در اکوسیستم منطقه نهفته است.
اقامت و اسکان در دشت دریاسر
دشت دریاسر یک منطقه کاملاً طبیعی و بکر است و همانطور که پیشتر اشاره شد، هیچ‌گونه امکانات اقامتی ساختمانی یا رفاهی دائمی (مانند هتل، مسافرخانه، سرویس بهداشتی، مغازه) در خود دشت وجود ندارد.
بنابراین، گزینه‌های اصلی برای اقامت و اسکان در نزدیکی دشت دریاسر به شرح زیر است:
۱. کمپینگ (چادر زدن) در دشت دریاسر:
- اصیل‌ترین تجربه: بسیاری از طبیعت‌گردان و کوهنوردان برای تجربه کامل و اصیل دشت دریاسر و تماشای آسمان پرستاره شب، کمپینگ و شب‌مانی در خود دشت را انتخاب می‌کنند.
- نکات مهم:
- خودکفایی کامل: باید تمام تجهیزات لازم شامل چادر (مناسب فصل و ضدآب)، کیسه خواب گرم (شب‌های دشت حتی در تابستان خنک است)، زیرانداز، لوازم پخت و پز، آب آشامیدنی کافی، غذا و کیسه زباله را همراه داشته باشید.
- رعایت نکات ایمنی: به دلیل بکر بودن منطقه و احتمال حضور حیوانات وحشی، باید نکات ایمنی مربوط به کمپینگ (مانند نگهداری امن مواد غذایی) را به شدت رعایت کنید.
- حفظ محیط زیست: تمام زباله‌های خود را با خود برگردانید و به هیچ وجه به طبیعت آسیب نرسانید.
۲. اقامتگاه‌های بوم‌گردی و ویلا در روستای عسل‌محله:
- نزدیک‌ترین گزینه: روستای عسل‌محله، که نقطه پایانی دسترسی با خودرو و شروع مسیر پیاده‌روی به دشت دریاسر است، دارای چندین اقامتگاه بوم‌گردی و خانه‌های محلی برای اجاره است.
- مزایا: این اقامتگاه‌ها معمولاً امکانات اولیه (مانند محل خواب، سرویس بهداشتی، آشپزخانه مشترک و گاهی غذاهای محلی) را فراهم می‌کنند. اقامت در این روستا به شما امکان می‌دهد تا صبح زود پیاده‌روی به سمت دشت را آغاز کنید. همچنین می‌توانید با فرهنگ و زندگی مردم محلی آشنا شوید.
- رزرو قبلی: به خصوص در فصول پربازدید (بهار و تابستان)، توصیه می‌شود از قبل نسبت به رزرو اقامتگاه اقدام کنید.
۳. هتل، ویلا و سوئیت در تنکابن و شهرهای اطراف:
- گزینه‌های متنوع‌تر: شهر تنکابن (شهسوار) و سایر شهرهای نزدیک (مانند نشتارود یا عباس‌آباد) که در فاصله حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه‌ای از مسیر دسترسی به دشت قرار دارند، دارای طیف وسیعی از امکانات اقامتی از جمله هتل، هتل‌آپارتمان، ویلاهای اجاره‌ای و سوئیت هستند.
- مزایا: این گزینه‌ها امکانات رفاهی کامل‌تری را ارائه می‌دهند و برای کسانی که تمایل به کمپینگ ندارند یا با خانواده سفر می‌کنند، مناسب‌ترند.
- فاصله: باید در نظر داشت که از این شهرها تا نقطه شروع پیاده‌روی دشت دریاسر، باید مسافتی را با خودرو طی کنید.
با توجه به نوع سفر، بودجه و ترجیحات شما، می‌توانید یکی از این گزینه‌های اقامتی را انتخاب کنید.
نزدیک ترین هتل ها به دشت دریاسر تنکابن
نزدیک‌ترین شهر به دشت دریاسر، تنکابن (شهسوار) است. در اینجا لیستی از هتل‌های موجود در تنکابن را مشاهده می‌کنید:
- هتل باروژ
- وستا هتل
- هتل صدرا
- هتل مجلل و بین‌المللی امپراطور تنکابن
نزدیک ترین رستوران ها به دشت دریاسر
نزدیک‌ترین رستوران‌ها به دشت دریاسر به شرح زیر هستند:
- کافه رستوران و کافی شاپ گردو: فاصله ۶٫۹ کیلومتر، آدرس: استان مازندران، شانه تراش، جاده دوهزار
- رستوران نگین سبز دوهزار: فاصله ۱۰٫۶ کیلومتر، آدرس: Mazandaran Province, Qaleh Gardan, کیلومتر 20, Do Hezar Rd, ایران
- کافه رستوران کاکو جنگل: فاصله ۱۱٫۶ کیلومتر، آدرس: استان مازندران، جاده دوهزار
- کافه رستوران بام ایران: فاصله ۲۲٫۳ کیلومتر، آدرس: Khorramabad, مازندران، تنکابن، خرم آباد، قلعه گردن، یک کیلومتر جلوتر، رستوران بام, خیابان انقلاب
- رستوران قلعه: فاصله ۲۲٫۴ کیلومتر، آدرس: استان مازندران، قلعه گردن، کایت1
آب و هوا در طول فصول مختلف سال در منطقه دشت دریاسر
دشت دریاسر به دلیل موقعیت کوهستانی خود در ارتفاع حدود ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ متری از سطح دریا، دارای آب و هوای خاصی در طول فصول مختلف سال است که با مناطق ساحلی شمال ایران تفاوت دارد:
۱. بهار (اواسط اسفند تا اواخر خرداد):
- هوای مطبوع و خنک: بهار بهترین زمان برای بازدید از دشت دریاسر است. هوا بسیار دلپذیر و خنک است، نه خیلی گرم و نه خیلی سرد.
- شکوفایی طبیعت: در اردیبهشت ماه، دشت به “بهشت اردیبهشت” شهرت می‌یابد، زیرا سراسر آن پوشیده از گل‌های زرد رنگ بابونه می‌شود. رودخانه‌های کوچک و چشمه‌ها نیز پرآب هستند.
- رطوبت: به دلیل ذوب شدن برف‌ها از کوهستان‌های اطراف و چشمه‌های جوشان، زمین دشت در بسیاری از نقاط مرطوب و حتی خیس است.
- بارش‌های پراکنده: در بهار احتمال بارش‌های ناگهانی و رگباری وجود دارد، بنابراین همراه داشتن پوشاک ضدآب توصیه می‌شود.
۲. تابستان (تیر، مرداد، شهریور):
- خنک و دلپذیر در روز، سرد در شب: در طول روز، هوا در دشت دریاسر نسبت به مناطق جلگه‌ای و ساحلی مازندران خنک‌تر و مطبوع‌تر است. اما شب‌ها به دلیل ارتفاع زیاد، هوا به طور قابل توجهی سرد می‌شود و نیاز به لباس گرم و کیسه خواب مناسب برای کمپینگ است.
- آفتاب مستقیم: دشت درختان بلند و سایه‌دار زیادی ندارد، بنابراین در روزهای آفتابی تابستان، تابش مستقیم آفتاب می‌تواند شدید باشد. استفاده از کلاه، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب ضروری است.
- سرسبزی: دشت در تابستان همچنان سرسبز است، اما خبری از گل‌های بابونه نیست.
- آسمان صاف: شب‌های تابستان معمولاً آسمان صاف و پرستاره‌ای دارد که برای رصد ستارگان عالی است.
۳. پاییز (مهر، آبان، آذر):
- مناظر رنگارنگ: پاییز در مسیر جاده دوهزار و حتی در خود دشت، با تغییر رنگ برگ درختان به زرد، نارنجی و قرمز، مناظری فوق‌العاده زیبا و چشم‌نواز خلق می‌کند.
- هوای سرد و بارانی: هوا به تدریج سردتر می‌شود و احتمال بارش باران‌های شدید به شدت افزایش می‌یابد. این باران‌ها می‌توانند مسیر پیاده‌روی را لغزنده و دشوار کنند و خطر سیلاب‌های ناگهانی را به همراه داشته باشند.
- مه گرفتگی: در پاییز، پدیده مه گرفتگی در منطقه رایج است که می‌تواند به زیبایی منظره بیافزاید اما دید را نیز کاهش می‌دهد.
- برای افراد با تجربه: سفر در پاییز به دلیل شرایط جوی ناپایدار، بیشتر به افراد با تجربه در هایکینگ و کوهنوردی توصیه می‌شود.
۴. زمستان (دی، بهمن، اسفند):
- بسیار سرد و برفی: دشت دریاسر در زمستان کاملاً پوشیده از برف می‌شود. هوا بسیار سرد است و دما می‌تواند به زیر صفر برسد.
- دسترسی دشوار: مسیر دسترسی به دشت در زمستان ممکن است به دلیل بارش سنگین برف و یخبندان، دشوار یا حتی غیرممکن باشد.
- زیبایی بکر: برای علاقه‌مندان به طبیعت برفی و یخ‌زده، منظره دشت در زمستان بسیار دیدنی است، اما نیازمند تجهیزات کامل کوهنوردی زمستانه و تجربه بالا است و برای عموم گردشگران توصیه نمی‌شود.
به طور خلاصه، دشت دریاسر در هر فصلی زیبایی خاص خود را دارد، اما بهار (به ویژه اردیبهشت) بهترین و محبوب‌ترین زمان برای بازدید است. در سایر فصول نیز با در نظر گرفتن شرایط جوی و همراه داشتن تجهیزات مناسب می‌توان از این دشت زیبا لذت برد.
پوشش گیاهی و جانوری دشت دریاسر
دشت دریاسر، به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و ارتفاعش در منطقه دوهزار تنکابن، دارای پوشش گیاهی و جانوری منحصر به فردی است که آن را به یک اکوسیستم غنی تبدیل کرده است. این دشت تحت پوشش منطقه حفاظت شده “بنسکوه” قرار دارد، که نشان از اهمیت زیست محیطی آن است.
پوشش گیاهی دشت دریاسر:
- گل‌های بابونه زرد: شهرت اصلی دشت دریاسر به دلیل رویش وسیع و چشم‌نواز گل‌های زرد رنگ بابونه در فصل بهار (به ویژه اردیبهشت ماه) است. این گل‌ها سراسر دشت را مانند فرشی زرین می‌پوشانند و منظره‌ای رویایی خلق می‌کنند. (برخی منابع به آلاله‌های زرد نیز اشاره کرده‌اند که می‌تواند همان گونه یا گونه‌ای مشابه باشد.)
- گل‌های وحشی دیگر: علاوه بر بابونه، گونه‌های دیگری از گل‌های وحشی مانند پامچال، شب‌بو و انواع گیاهان معطر نیز در این منطقه یافت می‌شوند.
- درختان جنگلی اطراف دشت: دشت دریاسر در محاصره کوهستان‌ها و جنگل‌های منطقه دوهزار قرار دارد. در دامنه‌های کوه‌ها و اطراف دشت، درختان متنوعی از جمله:
- آلوچه وحشی
- ازگیل وحشی
- سرخبو
- ممرز
- راش
- چنار
- و سایر گونه‌های درختان جنگلی منطقه البرز رشد می‌کنند.
- گیاهان مرتعی و خودرو: به دلیل وجود چشمه‌های فراوان و رطوبت کافی، انواع گیاهان خودرو و مرتعی نیز در دشت به وفور یافت می‌شوند.
پوشش جانوری دشت دریاسر و منطقه دوهزار:
دشت دریاسر و جنگل‌های اطراف آن (منطقه دوهزار و سه هزار) زیستگاه متنوعی برای حیات وحش است. برخی از گونه‌های جانوری که در این منطقه مشاهده شده‌اند یا احتمال وجود آن‌ها بالاست، عبارتند از:
- پستانداران:
- خرس (قهوه‌ای): یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین حیوانات منطقه است و در هنگام کمپینگ و شب‌مانی باید احتیاط‌های لازم را انجام داد.
- گراز: از دیگر پستانداران بزرگ منطقه است.
- پلنگ ایرانی: هرچند به ندرت دیده می‌شود و در خطر انقراض است، اما این منطقه از زیستگاه‌های احتمالی آن به شمار می‌رود.
- آهو و خرگوش: (طبق برخی منابع)
- گرگ: نیز در این مناطق حضور دارد.
- پازن و کل (بز کوهی): در ارتفاعات بالاتر و مناطق صعب‌العبورتر.
- پرندگان: گونه‌های متنوعی از پرندگان بومی و مهاجر در این منطقه زندگی می‌کنند.
- خزندگان و دوزیستان: با توجه به وجود آب و پوشش گیاهی، انواع خزندگان و دوزیستان نیز در این اکوسیستم وجود دارند.
- دام‌های اهلی: در برخی فصول، دشت محل چرای دام‌های اهلی مانند گاو و اسب متعلق به روستاییان منطقه نیز می‌باشد که به زیبایی منظره می‌افزایند.
حضور گردشگران و طبیعت‌دوستان در این منطقه باید با رعایت کامل ضوابط مناطق حفاظت‌شده و احترام به حیات وحش و پوشش گیاهی صورت گیرد تا این اکوسیستم ارزشمند حفظ شود.
سوالات متداول
…………………………………………………………………………………………………………………………………………..
دشت دریاسر کجاست و چرا معروف است؟
دشت دریاسر در استان مازندران، جنوب شرقی تنکابن و در منطقه دوهزار قرار دارد. شهرت اصلی آن به دلیل رویش وسیع گل‌های زرد رنگ بابونه در فصل بهار (به ویژه اردیبهشت ماه) است که منظره‌ای بی‌نظیر خلق می‌کند و به "بهشت اردیبهشت ایران" معروف است.
بهترین زمان بازدید از دشت دریاسر چه فصلی است؟
بهار (به ویژه اردیبهشت ماه) بهترین و محبوب‌ترین زمان است، زیرا دشت غرق در گل‌های بابونه می‌شود و هوا نیز بسیار مطبوع است. تابستان برای هوای خنک و کمپینگ، و پاییز برای مناظر رنگارنگ جنگلی مناسب است (البته با احتیاط نسبت به بارندگی).
مسیر دسترسی به دشت دریاسر چگونه است؟
از تهران با خودروی شخصی، ابتدا باید به تنکابن (شهسوار) بروید. سپس وارد جاده دوهزار شده و به روستای عسل‌محله (پایان مسیر آسفالته) برسید. از عسل‌محله حدود ۱.۵ تا ۲ ساعت پیاده‌روی در مسیر کوهستانی با شیب نسبتاً زیاد تا دشت دریاسر پیش رو دارید.
آیا دشت دریاسر ورودی دارد یا ساعات بازدید خاصی؟
خیر، دشت دریاسر یک منطقه طبیعی بکر است و هیچ هزینه ورودی یا ساعات بازدید مشخصی ندارد. دسترسی به آن آزاد است.
با ما در ارتباط باشید:
www.instagram.com/kojachetor
www.aparat.com/kojachetor
www.twitter.com/kojachetor
t.me/kojachetor
www.kojachetor.com
منبع عکس : گوگل
منبع عکس : گوگل